Ecologisch zwemmen met witte haaien - Charlie's Lustrumreizen

Charlie’s Travels: Een hoop bedrijven bieden ‘cage diving tours’ aan. Hoe pakken jullie dat aan?

Zilé de Kock: In Zuid-Afrika mogen we niet duiken of zwemmen met Great White Sharks. Je hebt wel een vergunning nodig om dit te doen. We bekijken haaien van een afstandje en gaan ook het water in, maar in een kooi aan de zijkant van de boot die drijft boven het oppervlak. Je hebt dus geen duikervaring nodig en je hoeft niet te kunnen zwemmen om dit te doen.

Vaak worden de dieren gelokt met een dode vis. Hoe pakken jullie dat aan?

We voeren de haaien helemaal geen eten. In feite is het verstrekken van eten of het voeden van witte haaien nooit toegestaan binnen de opgestelde gedragscode. We maken een soort ‘geurspoor’ dat ze kunnen oppikken. Iemand die bij ons op de boot aanwezig is, zal zeker weten geen visproducten aan boord zien. We hebben een tank aan de achterkant van de boot, waarin sardines en soortgelijke visjes zitten. Een kleine pomp pompt water in de kleine tank met vissen, en pompt het water uit die tank vervolgens weer door de zee in – dat kunnen haaien ‘ruiken’.

Dus je voert de dieren niet, maar je lokt ze alleen?

We gebruiken inderdaad alleen maar lokmiddelen om de aandacht van de haaien te trekken. Met de olie-achtige ‘geursleep’ die we aan de achterkant van de boot verspreiden, wekken we hun interesse. De meeste mensen willen de haaien onder water zien, dus wij doen ons best om de haaien zo te lokken dat ze om de boot zwemmen.

Waarom moet je de haaien lokken?

Dieren als walvissen moeten steeds even naar het oppervlakte om adem te halen, dus die dieren zijn gemakkelijker te spotten. Witte haaien zijn echter bijna niet te zien, zonder hun aandacht te trekken. Wanneer een haai in de buurt van onze boot is, kunnen we hen vaak niet eens echt zien, maar alleen volgen met een richtmicrofoon. Dus het spotten van een witte haai is lang niet zo eenvoudig als je misschien zou denken!

door geld op te halen met toerisme, kunnen we ervoor zorgen dat we de dieren kunnen tracken, monitoren en onderzoeken.

Waarom organiseren jullie nog steeds van deze tours?

Alleen als mensen kunnen zien hoe bijzonder deze dieren zijn, kunnen we hen aanmoedigen om zich in te zetten om de haaien te beschermen. Mensen hebben een persoonlijke verbindingservaring nodig. ‘Cage diving’ is eigenlijk de enige manier om mensen kennis te laten maken met de indrukwekkende grote witte haai. We willen bewustzijn creëren, om de haaien te behouden.

Wat maakt de witte haai zo bedreigd?

Uit onze regionale schatting is gebleken dat er maar 800 tot 1000 witte haaien in de Gansbaai-populatie zijn. Doordat de beesten veel rondtrekken, worden deze haaien geconfronteerd met veel bedreigingen in zuidelijk Afrika. In Mozambique en voor de kust van KwaZulu-Natal worden jaarlijks zo’n 40 witte haaien gedood in vangnetten, door trommellijnen en door kustvissers. Er wordt veel gepraat over hoe slecht haaien-toerisme is, maar de net genoemde factoren zijn veel slechter voor de dieren.

We kunnen de haaien dus niet het hele jaar door zien?

Nee, witte haaien ondernemen uitgebreide en lange kustmigraties en kunnen soms langer dan een jaar wegblijven uit Gansbaai. De dieren brengen tijd langs de kust door tijdens het migreren, en bezoeken vaak zandstranden, of daar nou gevist wordt of niet.

Stel dat we bijvoorbeeld de Garden Route gaan rijden, waar kunnen we dan stoppen om te zwemmen met de haaien?

En nog belangrijker: hoe kunnen we zien dat de aanbieders van kooiduiken oké zijn?

In Zuid-Afrika kun je doorgaans kooiduiken in Gansbaai, Simonstown en Mosselbaai. Marine Dynamics is gecertificeerd met het Fair Trade Tourism-keurmerk, voor verantwoord en duurzaam toerisme. Op dat keurmerk moet je dus letten als je op reis bent! Helemaal in Zuid-Afrika is de witte haai een extreem bedreigd dier. We proberen het net zo aan te pakken als het succesvolle conservatie-verhaal van de berggorilla in Oost-Afrika: door geld op te halen met toerisme, kunnen we ervoor zorgen dat we de dieren kunnen tracken, monitoren en onderzoeken. We weten zeker dat wanneer onze boten niet elke dag op het water zouden zijn om de haaien te volgen, deze ongelooflijke dieren zouden worden gestroopt. Alleen door onderzoek en toerisme kunnen de dieren worden gered.

Heb je vragen aan onze Afrika-experts?

Oké, je bent er helemaal klaar voor! Wil je meer weten over wat er zoal te doen valt in Zuid-Afrika? Neem dan contact op met onze experts of check onze bestemmingspagina voor Zuid-Afrika!

Stel direct een vraag in onze chat.