Vintage paradijs
Ga je goed op snuffelen tussen bergen kleding? Op Toi Market kun je verschillende parels vinden, van Primark tot echte zijden Bijenkorf-afdankertjes. Eigenlijk doet misschien denken aan de Amsterdamse IJhallen, maar het gaat hier net even anders: hier zijn de straten wat stoffiger en kan je jezelf aan het einde van de dag niet belonen op een patatje met, maar op een heerlijke stengel suikerriet. Een lokale lekkernij waar je het suikerwater uit sabbelt, om vervolgens de uitgekauwde vezels uit te spugen.
Toi Market
Na een gezellige rit in een overvolle Matatu, het meest gebruikte vervoersmiddel in Nairobi, stoppen we bij een tankstation. Als we ietwat bezweet uitstappen komen er uit verschillende hoeken verkopers op ons af lopen. ”What are you looking for miss, can I help you miss.” We lopen rustig door, onder de indruk van de hoeveelheden kleding en schoenen die ons tegemoet komen.
Het is een kleurijk tafereel en elk kraampje verkoopt zijn eigen waar. In mijn ooghoek glijdt een prachtig meisje met een arrogante kop in een groen suede jurk, terwijl de verkoper een gebarsten spiegel voor haar ophoudt. We houden stil bij een tafel vol met glimmende Nikes. Schoenen die in Nederland nog steeds verkocht zouden worden voor de hoofdprijs, maar hier voor maximaal twaalf euro de toonbank over gaan. Zijn ze nep, van de wagen gevallen of zijn het dezelfde patta’s als die je in Nederland bij de Footlocker haalt? Helemaal duidelijk wordt het niet.
William zit op een houten krukje vol overgave één van zijn nieuwe aanwinsten te schrobben. “Ik kom net terug van Gikomba, hier komt alle kleding in grote balen binnen en koop ik schoenen op per kilo.” Hij heeft geluk gehad, zegt William. “Er zaten veel goede sneakers tussen, dit keer!”
Wat gebeurt er met onze afdankertjes
Alle kleding die op Toi Market verkocht wordt is afkomstig uit het Westen. Jaha, nadat jij met een goed gevoel je oude kleren in de kledingbak gooit en vervolgens als de barmhartige samaritaan die je bent, jezelf op een biertje trakteert, reizen jouw afdankertjes af naar onder andere Oost-Afrika, waar de kleding commercieel wordt verkocht op de markt.
Maar overheden in Oost-Afrika zitten niet langer op onze afdankertjes te wachten: onlangs liet de Oegandese overheid nog weten de verkoop van supergoedkope tweedehands kleding te willen inperken (ondanks het feit dat veel Oegandezen juist blij zijn met de kwalitatief goede kleding die hun land binnenstroomt!). In Kenia, en dus ook in de rest van Oost-Afrika, zorgen wij er op deze manier voor dat er geen ruimte is voor de groei van hun eigen kledingindustrie. Geen kledingmerk/fabriek kan opboksen tegen de dumpprijzen waarvoor jouw oude kleren op deze verschillende tweedehandsmarkten voor verkocht worden.
Hier start dan ook mijn eigen dilemma. In Nederland zijn we zo hard bezig onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden, zien we ons lichaam als een tempel en doen we ons best zo min mogelijk te consumeren. Maar waarom stopt onze verantwoordelijkheid zodra onze oude afdankertjes de kledingbak in vallen? Waarom heb ik zelf nooit nagedacht over wat er daarna gebeurd?
Zoals ook terug te lezen in het eerder gelinkte stuk van de NOS, is de handel in tweedehandskleding groot. Statistieken wijzen uit dat in 2015 alleen in de regio Oost-Afrika al voor 151 miljoen dollar (!) aan gebruikte kleren werd ingevoerd. Dus waarom stoppen met iets invoeren waar wel vraag naar is? De 27-jarige Joanna draait nog een rondje voor de spiegel op een paar kanariegele stiletto’s. “Er is hier nog niet genoeg aanbod, als je er anders uit wilt zien dan andere meiden is Toi Market de enige plek waar je kleding kunt kopen.”
Een ban op tweedehandskleding
Oké, geen makkelijke opgave: Ik ga een leuk, kleurrijk bezoek aan de tweedehands markt verbinden aan de politieke stellingname van Oost-Afrikaanse landen die van die handel genoeg hebben. Maar hoe begrijpelijk is het dat zij er genoeg van hebben dat wij onze welvaartsgoederen bij hen blijven dumpen, en op deze manier de kans ontnemen zelf een kledingindustrie op te bouwen? Wanneer onze afdankertjes verbannen worden van de Oost-Afrikkanse markt zal tweedehandskleding langzaam van de markt verdwijnen. Resultaat: Meer vraag naar nieuwe kleding.
Een ander probleem dat hierbij om de hoek komt kijken is dat Azië dit gat zal proberen te dichten. Het is dus van groot belang dat de Oost-Afrikaanse textiel industrie uitgebreid gaat worden. Maar om China voor te zijn moet de kledingsector meer ondersteunt en geholpen worden. Er is nog veel werk aan de winkel! Denk aan betere infrastructuur en stroomvoorziening.
Het is nogal ironisch dat doorverkochte, hergebruikte kleding uiteindelijk niet duurzaam blijkt te zijn! Er zal een lange adem nodig zijn om zowel de verkoop van tweedehandskleding in te perken, als de Keniaanse textielindustrie te la groeien. Voor nu is het, voor de vele Nairobianen die shoppen op Toi Market, in elk geval nog van groot belang dat jouw tweedehands kleding zijn weg vindt naar Nairobi’s Toi Market!